Fotelik samochodowy to najlepszy sposób – obok odpowiedzialnej jazdy – na zapewnienie dziecku bezpieczeństwa podczas podroży. Wybór fotelika oraz jego właściwe użytkowanie wymaga jednak znajomości pewnych reguł. Przyjrzyjmy się im z bliska.
Na zakupie fotelika samochodowego nie warto oszczędzać. Nawet jeśli w nasz styl życia wpisane jest podejście zero waste, nie powinniśmy kupować fotelika z drugiej ręki. Dlaczego? Ponieważ nigdy nie mamy pewności, że taki fotelik jest bezwypadkowy – a sytuacja, w której fotelik „brał udział” w kolizji, uniemożliwia jego dalsze stosowanie ze względu na mikropęknięcia plastiku.
A co w sytuacji, w której fotelik proponuje nam rodzina lub przyjaciele i mamy pewność, że żadnej kolizji nigdy nie było? Tu też pojawiają się problemy:
- po kilku latach elementy fotelika wykonane z tworzyw sztucznych zaczynają tracić swoje właściwości;
- taki fotelik wcale nie musi być dostosowany do naszego dziecka lub samochodu.
W praktyce najlepszym rozwiązaniem zawsze będzie skorzystanie z porady specjalisty w sklepie stacjonarnym – pomoże wybrać taki produkt, który będzie pasować zarówno do wymiarów naszej pociechy, jak i specyfikacji wozu. Nigdy nie należy kupować fotelika bez sprawdzenia tych właściwości! Nie warto również inwestować w różnego rodzaju alternatywy dla fotelików, takie jak „podkładki” czy „podpupniki” – nigdy nie zagwarantują one takiego poziomu bezpieczeństwa, jak odpowiednio dobrany fotelik.
Rodzaje fotelików samochodowych
Pierwszym kryterium, według którego dzielimy foteliki dla dzieci, jest waga dziecka. Wyróżniamy tutaj cztery główne kategorie fotelików:
- grupa 0 – przeznaczone dla dzieci od urodzenia do osiągnięcia wagi ok. 10 kg (zazwyczaj ok. 9 miesiąca);
- grupa 0+ – przeznaczone dla dzieci od urodzenia do osiągnięcia wagi ok. 13 kg (zazwyczaj ok. 18 miesiąca);
- grupa I – przeznaczone dla dzieci o wadze od 9 do 18 kg (zazwyczaj w wieku od ok. 8 miesięcy do 4 lat);
- grupa II – przeznaczone dla dzieci o wadze od 18 do 36 kg (zazwyczaj w wieku od 4 do 12 lat).
Istnieją również bardziej uniwersalne foteliki, które mogą być brane pod uwagę ze względu na rzadszą konieczności wymiany. Niestety są one mniej dopasowane do rozmiarów dziecka, a zatem stanowią gorszą ochronę.
Foteliki grupy 0 i 0+ to tzw. nosidełka. Posiadają one wkładkę, która służy stabilizacji najmniejszych niemowląt. Zawsze ustawia się je tyłem do kierunku jazdy, co zapewnia większe bezpieczeństwo. Wiele modeli można zamontować (czasem za pomocą specjalnych przejściówek) na stelażu wózka, ale to raczej „awaryjne” rozwiązanie – dziecko nie powinno spędzać w nosidełku więcej niż 2 godziny, gdyż dla niemowlęcia najbardziej korzystna jest pozycja leżąca. Z tej racji podczas dłuższych podróży samochodem warto zaplanować przerwy – i tak będą konieczne ze względu na karmienie i przewijanie.
Foteliki grupy I mogą być montowane tyłem lub przodem do kierunku jazdy – niektóre modele oferują obie możliwości. Ustawienie tyłem do kierunku jazdy zapewnia większe bezpieczeństwo, dlatego nie warto rezygnować z niej zbyt szybko. Foteliki grupy II umożliwiają natomiast montaż wyłącznie przodem do kierunku jazdy – poza tym mają nieco inną budowę: brak w nich uprzęży, więc dziecko jest zapinane pasami bezpieczeństwa.
Istnieje jeszcze jedna, nowsza norma regulująca rozmiary fotelików – tzw. i-Size. Podział fotelików i-Size nie jest oparty na wadze dziecka, tylko jego wzroście. Takie foteliki przechodzą również bardziej rygorystyczne testy.
Drugim kryterium różnicowania fotelików jest sposób ich montażu, gdzie wyróżniamy trzy możliwości:
- foteliki montowane pasami bezpieczeństwa;
- foteliki z bazą, która jest montowana przy pomocy zaczepów Isofix;
- foteliki montowane bezpośrednio za pomocą zaczepów Isofix.
Isofix to preferowane rozwiązanie – zostało ono stworzone właśnie dla fotelików samochodowych. Niestety starsze modele aut mogą nie posiadać takich zaczepów, dlatego przez zakupem fotelika należy to koniecznie sprawdzić. Foteliki i-Size zawsze montowane są właśnie za pomocą zaczepów Isofix.
Jak zapiąć dziecko w foteliku samochodowym?
Kwestia odpowiedniego zapięcia jest kluczowa – tylko wtedy fotelik może w pełni chronić dziecko. Po pierwze, dziecko nie może podróżować w foteliku w kurtce – spowoduje ona luz między ciałem dziecka a pasami, a takie uchybienie może mieć bardzo poważne konsekwencje. Co więcej, śliska kurtka może spowodować, że w razie kolizji dziecko wysunie się z fotelika! Po drugie, dziecko zapinamy tak mocno, jak je kochamy – czyli bardzo mocno! Sprawdzeniu prawidłowego napięcia pasów służy tzw. test szczypnięcia, w którym po prostu próbujemy uszczypnąć pas. Jeśli nie jest to możliwe, to znaczy, że zapięliśmy dziecko odpowiednio mocno. Zwróćmy też uwagę na pozycję naramienników, które zgodnie ze swoją nazwą muszą znajdować się właśnie na ramionach, co zapobiega zsuwaniu się pasów.
Sytuacja wygląda nieco inaczej w fotelikach grupy II, gdzie korzystamy już z trzypunktowych pasów bezpieczeństwa stanowiących wyposażenie samochodu. W tym przypadku koniecznie należy pamiętać o tym, aby:
- górna część pasa przebiegała przez środek klatki piersiowej i przez środek barku – nie może wchodzić na szyję ani zsuwać się z ramienia;
- dolna część pasa przebiegała płasko po wierzchu ud.
Prawidłowe zapięcie jest bardzo ważne – chroni przed potencjalnymi obrażeniami wewnętrznymi. Praktyka jest jednak lepsza niż teoria, dlatego o instruktaż prawidłowego zapinania dziecka w danym foteliku zawsze warto poprosić specjalistę ze sklepu z fotelikami. Podczas takiego pokazu koniecznie sami spróbujmy zapiąć dziecko – sprzedawca będzie mógł wtedy skorygować nasze ewentualne błędy.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Bardzo istotne jest też wybór miejsca montażu fotelika. Najbezpieczniejszym jest tylne środkowe siedzenie. Jeśli zamocowanie nie jest tam możliwy, dobrym wyborem będzie umiejscowienie fotelika bezpośrednio za kierowcą. Montaż na przednim siedzeniu również jest dozwolony, ale wówczas należy koniecznie pamiętać o:
- wyłączeniu poduszki powietrznej pasażera – w razie kolizji jej uruchomienie będzie niebezpieczne;
- ustawieniu fotelika tyłem do kierunku jazdy.
Jak długo dzieci powinny jeździć w foteliku? Zgodnie z prawem w fotelikach powinny podróżować wszystkie niepełnoletnie osoby, których wzrost nie przekracza 150 cm. Dzieci o wzroście powyżej 135 cm i ważące więcej niż 36 mogą jednak siedzieć na tylnym siedzeniu i być zapięte zwykłymi pasami bezpieczeństwa.
