Zawody motorsportowe poza jakąkolwiek kontrolą, dzieci i dorośli ścigający się bez licencji i ubezpieczenia. To coraz częstsze zjawisko w Polsce, które niesie ze sobą ogromne zagrożenia. O tym dlaczego organizacja imprez sportów motorowych bez odpowiedniego zaplecza i wsparcia PZM to przepis na kłopoty oraz o nowym systemie Inside PZM rozmawiamy z Mariuszem Maliszewskim, Dyrektorem Biura Sportu i Turystyki w Polskim Związku Motorowym.
System licencji w motorsporcie – czym jest, kogo dotyczy, dlaczego i kiedy został wprowadzony.
Mariusz Maliszewski: Każdy sport profesjonalny unormowany jest określonymi przepisami prawa. Nie inaczej jest w przypadku sportów motorowych, które należą do kategorii wysokiego ryzyka. Powszechnie obowiązujące regulacje, jak również te stanowione przez Polski Związek Motorowy, wymagają od zawodników, sędziów i organizatorów zawodów posiadania odpowiednich licencji. System licencji gwarantuje, że zarówno osoby uprawiające profesjonalny sport motorowy, jak również ci, którzy go organizują, mają wiedzę na temat obowiązujących przepisów i reguł, a to z kolei w sposób bezpośredni przekłada się na bezpieczeństwo podczas zawodów.
W styczniu tego roku PZM uruchomił nowy system Inside PZM do wydawania licencji zawodniczych i sędziowskich oraz zgłaszania imprez w sporcie samochodowym i kartingowym na szczeblu okręgowym i centralnym. Czym się on różni od poprzedniego rozwiązania?
MM: System licencji w Polskim Związku Motorowym funkcjonuje od kilkudziesięciu lat. Na początku były to licencje wydawane w formie papierowej, później plastikowej. Kilka lat temu PZM uruchomił system internetowy „Inside I”, w którym każdy zawodnik czy sędzia sportu samochodowego mógł założyć swój profil i zamieścić w nim niezbędne informacje do uzyskania licencji. W 2020 roku objąłem funkcję szefa projektu pod nazwą „Inside II”. Zespół zaczął intensywne prace nad zaprojektowaniem i stworzeniem kolejnej wersji systemu, który miał być dużo bardziej kompleksowy, nowoczesny oraz przyjazny dla użytkowników. Chcieliśmy, aby obejmował on nie tylko sport samochodowy, ale także motocyklowy, kartingowy i żużlowy, a w końcowej fazie również turystykę. Nie obyło się oczywiście bez problemów – m.in. z powodu pandemii „Inside II” wystartował z lekkim opóźnieniem. Efekt jest fantastyczny, ponieważ powstał system zawierający licencje w formie elektronicznej „on-line”, który w świecie motorsportu jest rozwiązaniem nowatorskim na skalę światową.
Które z licencji objęły zmiany i czy system Inside PZM obsługuje w tej chwili zgłoszenia we wszystkich rodzajach licencji i wszystkich dyscyplinach sportu motorowego.
MM: Jak wspomniałem wcześniej, system „Inside II” miał być bardzo kompleksowy i obsługiwać wszystkich interesariuszy sportu motorowego. Zależało nam na tym, aby nie była to tylko platforma obejmująca licencje zawodnicze czy sędziowskie. Chodziło o stworzenia narzędzia pozwalającego zawodnikom zgłaszanie się do zawodów pod warunkiem posiadania aktywnej licencji, ale również umożliwiającego tworzenie zawodów, dopisywanie do zawodów sędziów, prowadzenie spraw związanych z dokumentami technicznymi, takimi jak np. Książki Samochodu Sportowego, czy aplikowanie o zabezpieczenie techniczne podczas zawodów. Ponadto system udostępnia dane do różnych statystyk, których wymagają od nas takie instytucje jak Ministerstwo Sportu i Turystyki czy GUS. Od 1 stycznia 2023 roku system Inside działa kompleksowo w sporcie samochodowym oraz kartingowym, w kolejnych etapach będzie obejmował również sport motocyklowy oraz żużlowy.
Jakie są najważniejsze wymagania, aby złożyć wniosek o wydanie licencji PZM i ją uzyskać?
MM: To w dużej mierze zależy od dyscypliny sportu motorowego, w której chcemy posiadać licencję, ale także od tego, czy ma to być licencja zawodnicza, sędziowska, techniczna, a może dla komisarza torów. Wszystkie wymogi określone są w odpowiednich regulaminach dostępnych bezpośrednio na stronie internetowej Polskiego Związku Motorowego. Jeżeli mówimy o licencjach zawodniczych, to we wszystkich sportach motorowych jednym z najważniejszych wymogów jest posiadanie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do uprawiania danej dyscypliny. Jako że licencje w sporcie samochodowym i kartingowym mają wyłącznie formę elektroniczną, konieczna jest rejestracja w systemie Inside II i założenie tam swojego profilu. Trzeba pamiętać też o tym, że każda licencja zawiera w sobie ubezpieczenie NNW, za które należy wnieś stosowną opłatę. Tutaj również wyszliśmy naprzeciw użytkownikom, dodając w systemie narzędzie do szybkich płatności internetowych.
W systemie Inside PZM dostępne są dwie funkcje: załóż konto zawodnika/sędziego oraz załóż konto klubowe. Czy te dwa elementy są ze sobą powiązane, tj. bez członkostwa w klubie sportowym nie można uzyskać licencji?
MM: Warunkiem organizacji w pełni legalnych, profesjonalnych zawodów sportu motorowego jest członkostwo w Polskim Związku Motorowym. Kluby sfederowane w PZM posiadają licencję uprawniającą do prowadzenia współzawodnictwa w danej dyscyplinie sportu motorowego. Do tej pory dokumenty te występowały tylko w formie „papierowej”. Oddzielny typ profilu dla klubów i automobilklubów stworzono, aby mogły one wnioskować o nowe licencje „on-line” lub wznawiać ważność już posiadanych. Oczywiście poza tą funkcjonalnością klub może w ramach swojego profilu realizować inne działania, chociażby potwierdzać reprezentację klubową danego zawodnika w określonym sporcie motorowym. Czy bez członkostwa w klubie sportowym nie można uzyskać licencji? Wszystko zależy od tego o jaki rodzaj licencji występujemy. I tak np. osoba, która chce otrzymać licencję zawodniczą w sporcie samochodowym musi przynależeć do określonego klubu będącego członkiem PZM i posiadać prawo reprezentowania tego klubu w tej właśnie dyscyplinie sportu motorowego.
W ramach nowego rozwiązania funkcjonuje również platforma check.insidepzm.pl, gdzie można sprawdzić status licencji zawodnika. Do kogo kierowane jest to narzędzie?
MM: Jednym z wyzwań przy projektowaniu systemu „Inside II” był problem legitymowania się zawodników posiadaniem właściwej licencji podczas startów za granicą. Do tej pory każdy obcokrajowiec zobowiązany był do okazania „plastikowej” formy tego dokumentu i na tej podstawie dopuszczano go do zawodów. Przy licencji „on-line” musieliśmy znaleźć inne rozwiązanie. Chcieliśmy, aby organizator za granicą w sposób pewny i wiarygodny, maksymalnie ograniczający możliwość nadużyć, mógł zweryfikować posiadanie przez zawodnika właściwej licencji. Właśnie do tego służy platforma check.insidepzm.pl. Po zeskanowaniu smartfonem specjalnego kodu QR lub wpisaniu indywidualnego, unikatowego numeru przypisanego do danego zawodnika organizator może samodzielnie zweryfikować ważność i rodzaj licencji wszystkich uczestników zawodów. Ten sposób weryfikacji jest też odporny na nadużycia pod względem ochrony danych osobowych, ponieważ jedynie osoby znające kod QR lub bardzo długi i skomplikowany kod mają dostęp do informacji o zawodniku.
Czy nowy system licencji PZM jest oparty na standardach FIA? Na ile wdrożone przez PZM rozwiązanie jest innowacyjne w skali Europy a może i świata.
MM: Na razie FIA nie posiada w tym zakresie ściśle określonych standardów. Kiedy zaprezentowałem „Inside II” przedstawicielom federacji, spodobał się na tyle, że zostaliśmy poproszeni o odsprzedanie systemu na zasadzie licencji do FIA lub bezpośrednio do innych światowych federacji – odpowiedników naszego PZM. Podczas pandemii FIA wyraźnie zachęcało do tworzenia i wprowadzania systemów licencji elektronicznych w krajowych federacjach i wiem, że kilka z nich podobne rozwiązania wdrożyło. Niemniej jednak tak kompleksowego rozwiązania integrującego jednocześnie wiele podmiotów i funkcji nie ma żadna światowa federacja, a jest ich ponad sto. Pod tym względem nasze rozwiązanie jest bardzo pionierskie i innowacyjne.
Ostatnie pytanie. Jak zabezpieczyć siebie, swoją rodzinę, znajomych jeśli chcemy uczestniczyć w zawodach lub innych imprezach w sportach motorowych. Jak sprawdzić czy organizator ma odpowiednie kwalifikacje, pozwolenia etc.
MM: Polski Związek Motorowy jest zgodnie z Ustawą o sporcie jedyną organizacją kompetentną i uprawnioną do ustalania zasad uprawiania profesjonalnego sportu motorowego w Polsce. Zatem zawody organizowane pod auspicjami Związku są w pełni bezpieczne i legalne. Gwarantuje to też ponad 70-letnia tradycja PZM oraz doświadczenie osób działających w Związku. Pamiętajmy, że organizator współpracujący z PZM musi posiadać regulamin danych zawodów każdorazowo zatwierdzony przez Związek w określonym czasie przed wydarzeniem. W dokumencie znajduje się odpowiedni zapis, np. w sporcie samochodowym nazywana „wizą” z odpowiednim numerem, a także wskazany jest przedstawiciel PZM w roli obserwatora, co daje pewność, że zawody, w których bierzemy udział są legalne. Regulamin zawodów sygnowanych przez PZM musi być opublikowany na stronie internetowej organizatora. W nim możemy sprawdzić wszystkie niezbędne dane. Oczywiście zawsze można skontaktować się z Zarządem Okręgowym PZM lub Zarządem Głównym, gdzie uzyskamy pełną informację.
Dziękuję za rozmowę.
